Prikkelbare darm syndroom
(PDS) is een functionele darmaandoening waarbij buikpijn gepaard gaat met een verandering in de stoelgang en met een verstoorde defecatie en opgezette buik. Het is een stoornis van de darmfunctie zonder structurele pathologie.
Prikkelbare darmsyndroom (PDS) tast de dikke darm (colon) aan. PDS veroorzaakt gewoonlijk krampen, buikpijn, een opgeblazen gevoel, gasvorming, diarree en constipatie. PDS is een chronische aandoening die vaak langdurige behandeling vergt.
Ongeveer 10% tot 20% van de Nederlandse bevolking heeft last van PDS. Bij ruim 60% van de mensen met PDS zijn de zenuwen in de darmwand extra gevoelig. Jonge vrouwen worden het vaakst getroffen.
Hoewel tekenen en symptomen ongemakkelijk zijn, veroorzaakt PDS – in tegenstelling tot colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn, wat inflammatoire darmziekten zijn – geen veranderingen in het darmweefsel en verhoogt het ook niet het risico op colorectale kanker.
Slechts een klein aantal mensen met PDS heeft ernstige klachten en symptomen. Sommige mensen kunnen hun symptomen onder controle houden door hun dieet, levensstijl en stress onder controle te houden. Anderen hebben medicijnen en begeleiding nodig.
Oorzaken
Het is niet precies bekend wat de oorzaak is van PDS, maar verschillende factoren spelen een rol. De wanden van de darmen zijn bekleed met spierlagen die samentrekken en ontspannen in een gecoördineerd ritme terwijl ze voedsel van je maag via je darmkanaal naar je rectum verplaatsen. Bij PDS, kunnen de weeën sterker zijn en langer duren dan normaal, waardoor gasvorming, een opgeblazen gevoel en diarree ontstaan. Ook het tegenovergestelde kan gebeuren, waarbij zwakke darmsamentrekkingen de voedseldoorgang vertragen en leiden tot harde, droge ontlasting.
Afwijkingen in het gastro-intestinale zenuwstelsel kunnen ook een rol spelen, waardoor je meer dan normaal ongemak ervaart wanneer de buik zich uitrekt door gas of ontlasting. De darmfunctie wordt mede beïnvloed door het brein. In de darm is serotonine verantwoordelijk voor de signaaloverdracht naar de cellen die zijn betrokken bij de motiliteit (vermogen tot actieve beweging). In de hersenen is serotonine een belangrijk mediator in de regulatie van bijvoorbeeld stemming- en angststoornissen. Zo produceren de darmen 95% van de serotonine in het lichaam, is er een direct verband tussen stress en darmfunctie en heeft maar liefst 35% van de mensen met PDS last van depressie en angststoornissen. Het functioneren van de darm is niet los te zien van de hersenfunctie.
Triggers variëren van persoon tot persoon
Stimuli waar andere mensen geen last van hebben, kunnen symptomen veroorzaken bij mensen met PDS, maar niet alle mensen met de aandoening reageren op dezelfde stimuli. Veel voorkomende triggers zijn onder meer:
Voedingsmiddelen. De rol van voedselallergie of -intolerantie bij het prikkelbare darm syndroom is nog niet duidelijk bekend, maar veel mensen krijgen ernstiger klachten als ze bepaalde dingen eten. Er is sprake van een breed scala aan voedingsmiddelen: chocolade, kruiden, vetten, fruit, bonen, kool, bloemkool, broccoli, melk, koolzuurhoudende dranken en alcohol om er maar een paar te noemen.
Spanning. De meeste mensen met PDS merken dat hun klachten en symptomen erger of frequenter zijn tijdens perioden van verhoogde stress, zoals de laatste week of de eerste weken op een nieuwe baan. Maar hoewel stress de symptomen kan verergeren, veroorzaakt het deze niet.
Hormonen. Omdat vrouwen twee keer zoveel kans hebben op PDS, denken onderzoekers dat hormonale veranderingen een rol spelen bij deze aandoening. Veel vrouwen merken dat de klachten en symptomen erger zijn tijdens of rond hun menstruatie.
Andere ziekten. Soms kan een andere ziekte, zoals een acute episode van infectieuze diarree (gastro-enteritis) of te veel bacteriën in de darmen (bacteriële overgroei), PDS veroorzaken.
Symptomen
De symptomen van PDS kunnen zeer divers zijn en verschillen van persoon tot persoon; ze lijken vaak op die van andere ziekten. De meest voorkomende zijn
- Buikpijn of krampen
- Een opgeblazen gevoel
- Gasvorming
- Diarree of obstipatie – soms afwisselende periodes van obstipatie en diarree
- Slijm in de ontlasting
Voor de meeste mensen is PDS een chronische aandoening, hoewel er waarschijnlijk momenten zullen zijn waarop de tekenen en symptomen erger zijn en momenten waarop ze verbeteren of zelfs volledig verdwijnen.
Risicofactoren
Veel mensen hebben af en toe tekenen en symptomen van PDS, maar het komt meer voor bij:
Jongeren. PDS komt meestal voor bij mensen jonger dan 45 jaar.
Vrouwen. Over het geheel genomen hebben ongeveer twee keer zoveel vrouwen als mannen de aandoening.
Een familiegeschiedenis van IBS. Studies suggereren dat mensen met een familielid met PDS mogelijk een verhoogd risico lopen op de aandoening. De invloed van de familiegeschiedenis op het PDS-risico kan verband houden met genen, gedeelde factoren in de omgeving van een gezin of beide.
Mentale problemen; stress. Angst, depressie, een persoonlijkheidsstoornis en een geschiedenis van seksueel misbruik in de kindertijd zijn risicofactoren. Voor vrouwen kan huiselijk geweld ook een risicofactor zijn.
Complicaties
Diarree en obstipatie, beide tekenen van PDS, kunnen aambeien verergeren. Bij het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen is er een kans dat je mogelijk niet voldoende van de benodigde voedingsstoffen binnen krijgt, wat tot ondervoeding leidt.
Maar de impact van de aandoening op de algehele kwaliteit van leven kan de belangrijkste complicatie zijn. Deze effecten van PDS kunnen ervoor zorgen dat je het gevoel krijgt dat je niet ten volle van het leven kunt genieten, wat kan leiden tot ontmoediging of depressie.
Wat kan helpen:
Bij prikkelbare darmsyndroom zijn de darmen extra gevoelig voor prikkels. Vaak zorgen stress en voeding voor de klachten. Een gezonde voeding met veel groenten, fruit en volkoren producten kunnen de klachten verminderen. Ook leren ontspannen, mediteren, gebruik van specifieke probiotica en beweging kunnen helpen. Daarnaast kan klassieke homeopathie behulpzaam zijn in het herstellen van de balans.
Homeopathie selecteert de remedie op basis van de totaliteit van symptomen en gaat uit van een individuele benadering. Daarmee wordt een constitutionele verbetering bereikt. Met homeopathie worden niet alleen symptomen van PDS behandeld, maar ook de onderliggende oorzaak en individuele vatbaarheid wordt aangepakt, waardoor je uiteindelijk beter in je vel komt te zitten.
Wil je weten of homeopathie ook voor jou een oplossing kan zijn, neem dan contact op. Een vrijblijvend kennismakingsgesprek is altijd mogelijk.
